Emotionele Intelligentie

Emotionele Intelligentie 

Emoties als sleutel tot succes 

Wat is emotionele intelligentie?

EQ is een index om Emotionele Intelligentie te meten, ontwikkelt ter aanvulling op IQ. Emotionele Intelligentie is het vermogen om emoties van jezelf en anderen waar te nemen, te begrijpen en die informatie passend in te zetten. 

Dit rationele process gebeurt aan de voorkant  van je brein, in de Neo Cortex. Echter voordat de informatie zich in dit gedeelte van het brein bevindt en je over je ervaring en acties kunt nadenken, reist deze informatie eerst door het limische systeem. Dit is de plaats waar emoties worden gecreëerd. Dus voordat je in staat bent om rationeel over een situatie na te denken, heb je al een emotionele reactie. 

Emotionele intelligentie betekent effectieve communicatie tussen de rationele en emotionele centra van onze hersenen.

Deze communicatie is een praktische vaardigheid die met oefening is aan te leren. Om de volledige reikwijdte van emotionele intelligentie te begrijpen splitsen we deze op in 4 elementen. 

1. Zelfbewustzijn
2. Zelfregulatie
3. Sociaal bewustzijn
4. Sociale vaardigheden
Zelfbewustzijn
Zelfbewustzijn is het vermogen om je eigen emoties te benoemen en te begrijpen hoe ze jou beïnvloeden. Je snapt hoe emoties je gedachten en acties beïnvloeden (en omgekeerd) en hoe jouw gevoelens je kunnen helpen of juist verhinderen om je doelen te bereiken. Hierbij spelen onder andere de waarden die jij van huis uit hebt meegekregen een belangrijke rol, maar ook geloofsovertuigingen, angsten en verlangens. 

Als voorbeeld: Je raakt in gesprek met je internationale collega's over de rolverdeling binnen een relatie. Als je je ervan bewust bent dat dit onderwerp je nauw aan het hart ligt dan begrijp je waarom je reactie pittig kan zijn wanneer je collega eenvisie over de rolverdeling deelt die lijnrecht tegenover die van jou staat. 
Zelfregulatie
Zelfregulatie is het vermogen om de regie te nemen over je emoties en gedrag. Je weet je emoties zodanig te reguleren zodat niet jouw emotie bepaalt hoe jij reageert maar jij de (re)actie kiest die passend of het meest effectief is in de gegeven situatie.  

Instinctief handelen stamt nog uit de oertijd, toen de vroege voorouder oog in oog stond met een leeuw, was een primaire "fight/flight" reflex een overlevingsmechanisme. Je brein signaleerde gevaar en zonder tijd te verliezen aan het bedenken van een strategie, reageerde je lijf uit een oer-reflex. Deze reflex heb je als mens nog steeds wanneer je brein gevaar signaleert. Dit gevaar kan van alles zijn; je schrikt van een toeterende auto of wanneer je merkt dat er is ingebroken. Dit kan ook zijn wanneer je baas zegt dat je opgeleverde werk niet goed is, instinctief kan je dan soms ook zo'n "fight/flight" reflex reactie voelen. Je kun je misschien wel voorstellen dat zo'n reactie, niet altijd de meest effectieve hoeft te zijn. 

Als voorbeeld: Je collega spreekt je aan op de kwaliteit van je werk. Je brein registreert dit als een gevaar (voor afwijzing, schaamte) en triggert een oer reactie. Kun je deze reguleren? Dan reageer je bijvoorbeeld  met "Dank je wel voor je verbeterpunten, ik ga ermee aan de slag". Wanneer de regulatie niet zo succesvol is kan een oer reactie zijn "Alsof jij nooit fouten maakt" of "Bemoei je lekker met je eigen zaken". Beiden zijn voorbeelden van een verdedigingsreactie (fight reactie) die normaal is als  oerreflex, maar niet bijdraagt aan de werksfeer.
Sociaal bewustzijn
Sociaal bewustzijn is het vermogen om de gevoelens van anderen waar te nemen, en te begrijpen hoe die gevoelens het gedrag van de ander beïnvloeden. Dit betekent dat je waarneemt wat andere mensen denken en voelen, zelfs als dit niet voor jou geldt. 
Sociaal bewustzijn zorgt ervoor dat je niet verstrikt raakt in je eigen emoties en dat je steeds het perspectief van de ander blijft overwegen. Je blijft gefocust en absorbeert kritieke informatie voordat je handelt.

Luisteren en observeren zijn de belangrijkste elementen van sociaal bewustzijn. Om goed te luisteren en te observeren wat er om ons heen gebeurt, moeten we bepaalde processen bewust stoppen; namelijk stoppen met praten, oordelen, met anticiperen op wat de ander vertelt, en bedenken wat jij als volgende punt zal inbrengen. Het vraagt oefening en geduld om bij anderen echt te zien wat er speelt en te  kunnen herkennen en inschatten wat de ander denkt en voelt. 

Als voorbeeld. Je bespreekt de aankomende vergadering met een collega die aangeeft de vergadering maar een onzinnige bedoeling te vinden. Wanneer je dat hoort, kun je je wenkbrauwen omhoog trekken en argumenten bedenken waarom jij deze vergadering wel belangrijk vindt. Grote kans dat je collega zich afgewezen of niet begrepen voelt, en niet naar jouw perspectief luistert en zeer waarschijnlijk ook niet naar de vergadering komt. Wanneer je je automatische (verdedigings)reactie kan reguleren, nieuwsgierig en zonder oordeel naar de mening van de ander informeert heb je meer kans dat nuttige informatie met je wordt gedeeld en de collega zich gezien voelt. Wellicht dat je diegene door middel van een gesprek over beide perspectieven van mening kan laten veranderen of dat diegene in ieder geval (uit eigen beweging) toch naar de vergadering komt. 
Sociale vaardigheden
Sociale vaardigheid is het vermogen om het meeste uit de situatie te halen waarin een inter-persoonlijke element de grootste rol speelt. Deze vaardigheid maakt gebruik van je vaardigheden in de eerste drie kwadranten van Emotionele Intelligentie. Het heeft betrekking op het succesvol toepassen van de kennis over jezelf (zelfbewustzijn), je vaardigheid om je eigen gedrag te reguleren (zelfregulatie), je vermogen om de ander goed in te schatten (sociaal bewustzijn) om zo met de juiste vaardigheid de gewenste doelstelling te bereiken (sociale vaardigheid). Vaardigheden die hieronder kunnen vallen zijn feedback geven, slechtnieuws-gesprek voeren of een motivatie gesprek. 

Dit is ook de vaardigheid waarmee je in de loop van de tijd een band opbouwt met anderen. Hoe sterker de connectie, hoe gemakkelijker het  is om je perspectief over te brengen. Als je wilt dat mensen naar je luisteren, zorg dan dat je op alle elementen van Emotionele Intelligentie oefent. 

Als voorbeeld. Een manager die in een training leert hoe je een slechtnieuws-gesprek moet opbouwen, maar zich niet bewust is hoe zijn eigen gedrag invloed heeft op de situatie, of niet goed kan inschatten wat er omgaat in de andere persoon zal de nieuw aangeleerde gesprekstechnieken lastig effectief kunnen toepassen. 

Emotionele Intelligentie Assessment

Wanneer je je wilt ontwikkelen in Emotionele Intelligentie is het belangrijk om te bepalen in welke van de vier vaardigheden je al goed bent en welke je wilt ontwikkelen. Je kunt bijvoorbeeld goed zijn in het waarnemen van je eigen emoties, maar je worstelt ermee om die gevoelens te beheersen of uit te drukken. Overweeg je om te investeren in sociale vaardigheid (bijvoorbeeld leren feedback geven), dan kan de effectiviteit van die training tegenvallen wanneer je laag scoort op zelfmanagement. Je hebt weinig aan zo’n training als je je niet goed kunt uitdrukken of niet in staat bent je boosheid te reguleren als de ander vervelend reageert op jouw kritische, maar nuttige feedback. De kans is groot dat je een volgende keer maar helemaal afziet van feedback geven uit angst voor de reactie van de ander. 

Bij EQademy geloven we daarom dat het investeren in je fundament (zelfbewustzijn en zelfmanagement) hand in hand gaat met het trainen van sociale vaardigheden. Alleen dan kun je dat wat je leert, internaliseren en succesvol op verschillende situaties toepassen. 
Share by: